Zdrowe odżywianie to niezwykle nośny temat, ale i źródło wielu nieporozumień i wypaczeń. Słyszeliście o tym, że nie należy jeść po 18, dieta wegańska jest niezdrowa, a owoce możemy spożywać bez ograniczeń? Na pewno. Zastanawialiście się ile w tych stwierdzeniach prawdy, a ile głęboko zakorzenionych przekonań, które nijak mają się do rzeczywistości?
Jak świat światem, człowiek kierował się w swoim życiu ogólnie przyjętymi prawdami, które często nie były w żaden sposób weryfikowane, a jedynie przekazywane z pokolenia na pokolenie. Prawdy takie funkcjonują do dzisiaj i to pomimo tego, że wiedzę mamy na wyciągnięcie ręki, w odległości trzech kliknięć. Wiele z nich dotyczy diety i zdrowego odżywiania. Pamiętać jednak należy, że często powstawały w czasach, gdy informacje nie były tak łatwo dostępne, a jakość spożywanego jedzenia i aktywność fizyczna były na zupełnie innym poziomie.
Mit 1: Kiedyś tak się jadło i ludzie byli zdrowsi
Rzeczywiście, dzisiaj znacznie więcej ludzi cierpi na choroby wywołane między innymi nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi. Otyłość, cukrzyca, choroba wieńcowa, są dzisiaj prawdziwymi plagami i niemal każdy z nas ma w rodzinie kogoś, kto boryka się z podobnymi schorzeniami. Wychodzimy więc z błędnego założenia, że dieta sprzed kilkudziesięciu lat była znacznie lepsza i jeśli dzisiaj będziemy żywili się w taki sposób, będziemy zdrowsi. Trzeba jednak zwrócić uwagę na fakt, że ludzie nie byli zdrowsi dlatego, że jedli schabowego z grubą panierką smażonego na głębokim tłuszczu, soczyście omaszczone ziemniaki i kapustę na zasmażce, ale raczej pomimo tego.
Lepszej jakości jedzenie i więcej ruchu
Faktem natomiast jest, że jedzono wtedy więcej wysokiej jakości żywności tj. owoce i warzywa prosto z ogrodu. Mięso natomiast pochodziło często od znajomego rzeźnika, który nie szprycował swoich zwierząt antybiotykami. Ale przede wszystkim ludzie wykazywali się znacznie większą aktywnością fizyczną, która pozwoliła niwelować negatywne skutki tłustej i wysokokalorycznej diety. Nie chodzi tu o zajęcia fitness, treningi piłkarskie czy jogging. Życie wymagało częstszego ruchu. Było znacznie mniej samochodów, więc częściej trzeba było chodzić pieszo. Znacznie mniej ludzi pracowało za biurkiem lub kółkiem. Byli zdecydowanie rzadziej wyręczani przez technologię. Ta niezaplanowana, wymuszona aktywność była jednym z powodów lepszego stanu zdrowia społeczeństwa.
Mit 2: Dieta wegańska jest niepełnowartościowa
Przyjęło się mówić, że dieta wegańska jest dietą niezdrową i osłabiającą organizm. Nic bardziej mylnego. Dieta wegańska, tak jak każda inna, musi być stosowana z głową, a nieprawidłowo zaplanowana może prowadzić do problemów ze zdrowiem. Natomiast właściwie stosowana może przynieść znakomite rezultaty.
Suplementacja
Jednym z podstawowych zarzutów kierowanych pod adresem diety wegańskiej jest ten, iż rezygnując z produktów odzwierzęcych pozbawia się ją niezbędnych mikroelementów. O ile na przykład witaminę B12 rzeczywiście trudno uzyskać z innego źródła i należy ją suplementować, to już żelazo czy wapń można z powodzeniem uzyskać z roślin. Trzeba jednak podkreślić, że dietę wegańską stosować należy z głową i w porozumieniu ze specjalistami.
Mit 3: Nie można jeść po 18
Mit, który słyszał chyba każdy. Nie wytrzymuje on jednak konfrontacji z rzeczywistością. Zastrzeżenia dotyczące jedzenia po 18 mówią jakoby wpływało to na zwiększone magazynowanie tkanki tłuszczowej i problemy ze snem. Jednak to, czy organizm będzie magazynował energię zależy w znacznej mierze od bilansu kalorycznego. Jeśli będziemy na plusie, to niezależnie, o której zjemy ostatni posiłek, tkanka będzie odkładana. To prawda, że ostatni posiłek ma znakomity wpływ na to jak szybko zaśniemy i jak dobrze się wyśpimy, ale kluczem jest jego jakość, a nie czas spożycia. Jeśli chodzimy spać o 23, to jeśli zjemy zdrowy, lekki posiłek po 20, czy nawet 21, żadna krzywda nam się nie stanie.
Mit 4: Owoce można jeść bez ograniczeń
Faktem jest, że owoce spożywać należy, a nawet trzeba. Faktem jest jednak również to, że z owocami należy obchodzić się ostrożnie, zwłaszcza jeśli mamy tendencję do tycia lub problemy z utrzymaniem wagi. Przyjęło się uważać owoce jedynie za źródło cennych witamin, ale nie zauważa się też drugiej, nieco mniej zdrowej ich cechy. Bezdyskusyjnie owoce są znacznie lepszą opcją niż słodycze, jednak również zawierają cukier – fruktozę, która tak jak inne cukry może powodować przyrost tkanki tłuszczowej. Traktujmy więc owoce jako element zdrowej, zbilansowanej diety, nie zaś dodatek, który możemy pochłaniać bez ograniczeń i bez konsekwencji. Jeśli już nie możemy się powstrzymać i spożywamy owoce nałogowo, to wybieramy te mniej kaloryczne.
Mit 5: Soki są dobrym zamiennikiem owoców
Jeśli potrzebujemy przekąski i wahamy się pomiędzy owocem i sokiem owocowym, wybierzmy owoc. Sok to przecież nic innego jak duże ilości owoców, które same w sobie mają już cukier, a większość z nich producenci jeszcze dodatkowo dosładzają. Poza tym potrzebujemy znacznie więcej soku, niż całych owoców, żeby osiągnąć efekt sytości. Przyjmujemy więc w ten sposób kilkukrotnie większą dawkę cukru.
